Իրանի պաշտպանության նախարար, բրիգադի գեներալ Ազիզ Նասիրզադեն կիրակի օրը նախազգուշացրել է, որ ամերիկացիները չեն կարող սպառնալ Իրանին, քանի որ ամբողջ տարածաշրջանում նրանց բազաները գտնվում են Իրանի նշանառության տակ։ «Մենք թշնամի չենք մեր հարևան երկրներին, նրանք մեր եղբայրներն են, բայց նրանց տարածքում գտնվող ամերիկյան բազաները կդառնան մեր թիրախները», - շեշտել է Նասիրզադեն։

Երևանի անցյալից

10.02.2017 | 11:57

Պատմագրության մեջ խիստ թանկ ու գնահատելի են ուղեգրությունները: Դրանք ականատեսի անաչառ վկայություններ են, որոնց ինչ-ինչ եզրահանգումների հետ թեպետ կարելի է չհամաձայնել, բայց որոնց փաստական հավաստիությունը կասկածից վեր է:
1868 թ. աշնանը Կիրակոս Ղազանճեան անվամբ մի երզնկացի այցելում է Երևան: Վերաշարադրեմ նրա տեսածը` վերարժևորելով մեր անցյալը:

1827 թ. Պասկևիչի զորքը գրավեց Երևանը, և անցել էր 40 տարի, ինչպիսի՞ն էր մեր ներկայիս մայրաքաղաքը:

Երևանն ուներ մի հին, հողաշեն բերդ, որի շրջափակում գտնվում էին Սարդարի բաղը, ապարանքը` հախճապակյա պատշգամբով ու ջրավազանով: Ռուսները նորոգել էին ամրոցը, շինել Զանգվի կամուրջը, դպրոցներ, շուկա, հասարակական այգի և այլն:
Տներն աղյուսից էին ու հողից, բայց բոլորն էլ` ծաղկավետ կից այգիներով: Հին փողոցները նեղլիկ էին ու ոլոր-մոլոր, իսկ նորերը` լայն, հարթ ու կանոնավոր:
Շուկայի մուտքը աղյուսե կամար ուներ, իսկ հրապարակի ծայրերին կային խաներ` քարվանսարաներ: Այստեղ բրինձը, շերամը, բամբակը, խաղողը (հատկապես` անկուտ քիշմիշ տեսակը), սեխը, խնձորը, բալը և այլ մրգեր վաճառվում էին անհավատալի ցածր գներով, քանի որ այգիների բերքը խիստ առատ էր: Շրջակայքում կային ջրի մեջ ճփճփացող բրնձի բազում արտեր, ինչի հետևանքով օդն ապական էր, իսկ քաղաքը խեղդված էր միլիոնավոր մոծակներով: Զարմանալի էր, բայց վնասակար օդը բարեբեր ազդեցություն էր գործում կանանց և օրիորդների վրա, որոնք առույգ էին ու գեղեցկատես:

Քաղաքում հաշվվում էր 4000 տուն, կեսը` պարսիկ (այսինքն` պարսից լծի թոթափումը դեռ չէր նշանակում, թե պարսիկներն առհասարակ հեռացել էին), 3/8-ը` հայ, 1/8-ը` ռուս, վրացի, թաթար, քուրդ և այլն: Հայերը հիմնականում վաճառական էին, արհեստավոր ու այգեգործ, բայց չկային հացագործներ ու նպարավաճառներ, քանզի պարսիկները չէին գնում այն ուտելիքը, որին դիպել էր քրիստոնյա հայի ձեռքը:
Ի թիվս այլևայլ եկեղեցիների, նշանավոր էր Սբ Սարգիսը` իր պարտեզներով, դպրոցներով և Էջմիածնից Երևան այցելող ուխտավորների համար հյուրասենյակներով: Հայ գաղթականներն ունեին նոր թաղ, ուր կային հին եկեղեցի ու մի մատուռ` Անանիա առաքյալի ստորերկրյա շիրմի վրա:

Հյուսիսային կողմում` Կոնդ թաղում, կար մի բլուր` Կոզեռ անվամբ: Այստեղ էին գտնվում Հովհաննես Կոզեռ վարդապետի մատուռն ու տապանը, Մովսես կաթողիկոսի տապանը և այլ հայերի գերեզմաններ:

Քաղաքի հանրահայտ մարդկանցից էր հյուրասեր, բարեսիրտ և ազնվական Ղահրաման աղան: 60-ամյա այս մարդը ի պաշտոնե առևտրային պալատի նախագահն էր ու հաշտարար դատավոր` նախնական վճիռներ էր կայացնում Երևանին վերաբերող դատավարությունների ժամանակ և վերաքննում նահանգի գավառներից եկած վճռագրերը: Նա ուներ բազմաթիվ հողատարածքներ, կալվածք, խան, բաղնիք, կրպակներ և այգիներ, մեծաշեն տուն ու պարտեզ, և տան դուռը միշտ բաց էր հյուրերի համար:

Խաչատուր ԴԱԴԱՅԱՆ

Դիտվել է՝ 3143